فریده دیبا

شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان

این کتاب، چنان که از نام آن برمی‌آید، مقایسه‌ای‌ است میان «شهر آرمانی» پلاتون و آرا و آرمان‌هایی که مردم ایران درباره‌‌ی مقام شاهی و صفات و فضایل بایسته‌ی آن داشته‌اند. نویسنده کوشیده است که نخست هر یک از نکات

بیشتر بخوانید »

ابر خرد و کام ایرانشهر / کیخسرو آرش گرگین

این نسک، نخستین است از چندین نسکی که در دست آماده شدن هستند و رفته‌رفته به چاپ خواهند رسید: ابر خرد، تانائی، خواست، و مهر به شهریاری آریائی. کوششنی انگاشته‌اش شایست داشت در راستای نزدیگی به خردکامی، شهرگانی، روان‌شناسی، یزدان‌شناسی،

بیشتر بخوانید »

گزيدۀ اندرز پوريوتکيشان / زرتشت پسر آذرباد مهرسپنتان

نَسک شناسی يکي ديگر از اندرزنامه‌های پهلوی اين اندرزنامه است که بنام گزيدۀ اندرز پوريوتکيشان و يا «پندنامه‌ی زرتشت» خوانده شده است. پوريوتکيشان (= اوستا paoiryo) (paoiryo ، نخستين – tkaesha ، کيش) يعنی نخستين دينداران؛ و زرتشت که اين

بیشتر بخوانید »

ماتیکان گزارش شترنگ و نهش نیواردشیر / سعید عریان

نَسک شناسی شترنج نامک، گزارش چترنگ یا ماتیکان شترنگ یکی از کتاب‌های بجا مانده از زبان پارسی میانه (پهلوی) است. واژۀ پارسی میانه برای کتاب، ماتیکان بوده. ماتیکان چترنگ یعنی کتاب شترنج یا شترنج‌نامه. این کتاب به داستان ابداع بازی

بیشتر بخوانید »

گزیده‌ های زادسپَرَم / زادسپرم پسر گٌشن‌ جَم

نَسک شناسی گزیده‌ های زادسپَرَم کتابی است به زبان پهلوی که «زادسپرم پسر گٌشن‌ جَم» تألیف کرده که در قرن سوم هجری می‌زیسته‌ است. زادسپَرَم از خاندانی روحانی بوده و پدرش گٌشن‌ جَم شاپوران با لقب پیشوای بهدینان یاد شده‌

بیشتر بخوانید »

ماتیکانِ هَزار داتِستان / فرخ مرد بهرامان

نَسک شناسی ماتیکانِ هَزار داتِستان (دادستان)؛ به معنای «کتاب هزار رأی قضایی» کتابی است بسیار ارزشمند به زبان پارسی میانه در باره آیین دادرسی ایران در زمان ساسانیان. این کتاب به خط و زبان پهلوی ساسانی (پارسیک) در نیمه نخست

بیشتر بخوانید »

ماتیکان گجستک ابالیش / آذرفَرَنبَغِ فرخ‌زادان

نَسک شناسی ماتیکان گجستک ابالیش (Matikan-i gujastak abalish) یا کتاب عبدالله ملعون یکی از کتابهای پهلوی است که در زمان تازش تازیان به ایران نگاشته شده‌است. نویسنده این کتاب آذرفَرَنبَغِ فرخ‌زادان است. این کتاب نخستین بار از سوی بارتولومه، خاورشناس

بیشتر بخوانید »

زندِ وُهومن یَسن / صادق هدایت

نَسک شناسی کتاب زند وُهومن یسن به معنای تفسیر بهمن یشت شامل رشته حوادثی است راجع به آیند ملت و دین ایران که اورمزد وقوع آنها را در اندیشه زرتشت می گذراند. این پیشگویی نتیجه منطقی است که از اصول

بیشتر بخوانید »

یسنا / ابراهیم پورداوود

نَسک شناسی یَسنَه یا یسنا (در اوستا به معنی نیایش) به دو معنی به کار می رود؛ یسنه به معنی یک مراسم مذهبی بسیار مهم در آیین زرتشتی، یا یکی از نسکهای اوستا است که در این مراسم مذهبی خوانده

بیشتر بخوانید »

گات ها / اشو زرتشت اسپنتمان

نَسک شناسی ابراهیم پورداوود کتاب گاتها، گزارش پروفسور بارتولومۀ آلمانی را ترجمه و در 1305 خورشیدی برابر با 1926 میلادی در بمبئی به چاپ رساند که آن، اولین گزارش گاتهاست. مطالعات عمیق پورداوود در زمینه ادبیات مزدیسنا موجب شد او

بیشتر بخوانید »

سوشیانس / ابراهیم پورداوود

نَسک شناسی سوشیانت یا سوشیانس یا استوت ارت (سودرسان، دانا) به عنوان رهایی بخش است که در دین زرتشت یا مزدیسنا منجی نهائی زمین بشمار می‌رود. کلمه «سوشیانس» که از ریشه «سو» به معنی سودمند است، در اوستا سئوشیانت (Saoshyant)

بیشتر بخوانید »

ویسپَرَد / ابراهیم پورداوود

نَسک شناسی یکی از پنج جزء باقیمانده از اوستای بزرگِ ساسانیان، ویسپَرَد نام دارد. این واژه که در اوستا «ویسپَرَتو» آمده از دو واژۀ ویسپَ + رَتو تشکیل شده است. «ویسپَ» یک واژۀ بسیار رایج در زبان‌های ایران باستان است

بیشتر بخوانید »

کوروش نامه

کوروش نامه یا کوروپدیا (به یونانی Kúrou paideía)؛ طولانی‌ترین اثر گزنفون، نویسنده و سپاهی آتنی است. در این کتاب گزنفون، پرورش، آموزش و زندگی کوروش بزرگ را نگاشته است. گزنفون، در كوروش نامه خود، وصيت نامه كوروش بزرگ را آنچنان

بیشتر بخوانید »

سفرنامه ابن فضلان

سفرنامه ابن فضلان نوشته احمد بن فضلان بن العباس بن راشد بن حماد یک از مسلمانان قرن سوم و چهارم هجری قمری بود که در عصر خلافت مقتدر عباسی در بغداد زندگی می‌کرده است. سفرنامه ابن فضلان نوشته‌ای قابل توجه است

بیشتر بخوانید »