بازيابی ايرانشهری

ماتیکان گجستک ابالیش / آذرفَرَنبَغِ فرخ‌زادان

نَسک شناسی

ماتیکان گجستک ابالیش (Matikan-i gujastak abalish) یا کتاب عبدالله ملعون یکی از کتابهای پهلوی است که در زمان تازش تازیان به ایران نگاشته شده‌است. نویسنده این کتاب آذرفَرَنبَغِ فرخ‌زادان است. این کتاب نخستین بار از سوی بارتولومه، خاورشناس فرانسوی، در سال ۱۸۸۷ میلادی به چاپ رسید. ماتیکان در زبان پارسی میانه به معنی کتاب است. گجستک به معنی «گجسته» و نفرین شده و ابالیش گونهٔ پهلوی نام عبدلله است. بر این پایه نام این نسک به پارسی نو می‌شود نسک عبدالله گجسته یا (کتاب عبدالله ملعون). درونمایه این کتاب اینگونه‌است که یکی از «زرتشتیان» شهر استخر در پارس به نام «دین‌هرمزد» پس از تازش عرب‌ها مسلمان می‌شود و نام خود را عبدالله یا شاید عبدالیث می‌گذارد. سپس دین‌هرمزد به دربار مأمون، خلیفهٔ عرب در بغداد می‌رود و یکی از موبدان زرتشتی به نام آذرفرنبغ پسر فرخ‌زاد نیز به بغداد رفته و در دربار مأمون با عبدالله (دین‌هرمزد) به مباحثه و مناظره می‌پردازد، و در پایان آذرفرنبغ سرفراز و پیروز از این هم سخنی و گفتمان بیرون می‌آید.

لینک دانلود نسک: ماتیکان گجستک ابالیش