بازيابی ايرانشهری

گزیده‌ های زادسپَرَم / زادسپرم پسر گٌشن‌ جَم

نَسک شناسی

گزیده‌ های زادسپَرَم کتابی است به زبان پهلوی که «زادسپرم پسر گٌشن‌ جَم» تألیف کرده که در قرن سوم هجری می‌زیسته‌ است. زادسپَرَم از خاندانی روحانی بوده و پدرش گٌشن‌ جَم شاپوران با لقب پیشوای بهدینان یاد شده‌ است. گزیده‌ های زادسپَرَم دارای چهار بخش عمده است:

بخش نخست کتاب، که سه فصل را در برمی‌گیرد، دربارهٔ آفرینش آغازین است.

  1. فصل نخست با توصیفی از اورمزد که مبدأ خیر است، و اهریمن که مبدأ شر است، آغاز شده و آنگاه از آفرینش موجودات به صورت مینویی و سپس از آفرینش موجودات به صورت گیتی سخن رفته‌ است.
  2. فصل دوم حملهٔ اهریمن به پیش نمونه‌ های موجودات هفتگانه یعنی آسمان، آب، زمین، گیاه، گاو یکتا آفریده، گیومرث، و آلوده شدن هر کدام شرح داده شده‌ است.
  3. فصل سوم ستیز ایزدان گوناگون و حامیان آفریدگان فوق با اهریمن و به دنبال آن آفرینش موجودات اورمزدی از پیش نمونه‌ های ذکر شده و تکثیر آنها در جهان سخن رفته‌ است.

موضوع اصلی بخش دوم، تاریخ دین است. دربارهٔ زندگی زرتشت پیامبر است که به نظر زرتشتیان در میانهٔ تاریخ جهان ظهور کرده‌ است.

بخش سوم، شامل دو فصل دربارهٔ ترکیب آدمی از تن و جان و روان و چگونگی وظایف اندام‌ های داخلی بدن است.

بخش چهارم، دربارهٔ حوادث پایان جهان و رستاخیز است که به علت افتادگی نسخه‌ ها ناقص مانده‌ است. از گزیده‌های زادسپرم سه نسخه در دست است، که نسخۀ کنونی را راشد محصل به پارسی امروزی برگردانیده است.

لینک دانلود نسک: گزیده‌ های زادسپَرَم